بسته‌بندی به‌عنوان یک سیستم هماهنگ توصیف میشود که هدف از آن، آماده‌سازی کالا جهت حمل و نقل، توزیع، انبار کردن، فروش و مصرف است.
دو نوع بسته بندی برای کالاها وجود دارد که هر یک از این سطوح دارای اهداف مختلفی بوده و تفاوت هایی با یکدیگر را دارند.
انواع بسته بندی:
1.بسته بندی اولیه
2 بسته بندی برای حمل ونقل
بسته بندی اولیه : كارخانه يا مركز توليد كننده بسته به نوع كالا جهت جلوگيري از تغييرات كمي و كيفي مسئول اين نوع بسته بندي مي باشد
بسته بندی برای حمل و نقل
هدف از این بسته بندی این است که مشخصات مهم کالا و صفات اصلی آن در فاصله زمانی بین انبارداری، جا به جائی و حمل و نقل، حفظ شده و ازخطرات احتمالی جلوگیری شود. طراحی بسته بندی برای حمل، معمولا توسط متصدیان حمل و نقل (فورواردها) انجام می شود و ارتباطی به خریدار یا فروشنده ندارد، از این بسته بندی تنها برای جا به جائی بار استفاده می شود. هشت نوع بسته بندی برای حمل و نقل وجود دارد که در دو گروه مضاعف و ساده دسته بندی می شوند.
منظور از بسته بندی ساده همان بسته بندی معمولی و بسته بندی مضاعف ترکیب کردن بسته های ساده و کوچکتر برای دستیابی به بسته های بزرگتر می باشد که هدف از طراحی آنها، کاهش دادن هزینه حمل و نقل و افزایش سرعت عملیات حمل و نقل است
صادرات
یک بسته بندی صادراتی موفق باید صفات و ویژگی های زیر را دارا باشد:
ابعاد و اندازه متناسب داشته باشد
مقدار متعارفی از کالای مصرفی را در حد کفایت در خود جای دهد
نوع و جنس ماده اولیه سازنده بسته از سلامت کافی برخوردار باشد
ایمنی کالای درون خود را تضمین کند
باعث تغییرات فیزیکی و شیمیایی نشود
استفاد و بکار بردن بسته ساده باشد
انهدام بسته خالی به راحتی صورت پذیرد
دارای علائم ایمنی و اطلاعات بازرگانی باشد
دارای اطلاعات ساخت و تولید باشد
رنگ ها و طرح های جاذب و نافذ داشته باشد
رنگ بسته مبین و تداعی کننده ماهیت و کیفیت کالا باشد
وضعیت ظاهری بسته القا کننده نیاز باشد
اطلاع رسانی به مقصد متقاعد کردن مصرف کننده به خرید آن در حد اعلی و دقت و ظرافت باشد
بسته خالی به عنوان عامل یادآوری ایفای نقش نماید
کالای مظرب خود را به بهترین وجه معرفی نماید
در بیننده ایجاد اعتماد کند
دارای تعادل پایدار باشد و به آسانی واژگون نشود
محلی برای نصب برچسب قیمت روی آن در نظر گرفته شده باشد
ضربه و فشار را به داخل بسته منتقل نکند
شکل ظاهری آن قابل استفاده تبلیغاتی باشد
تاریخ ساخت ،تاریخ انقضا،شماره پروانه ساخت و شماره پروانه بهداشتی ( در صورت لزوم ) روی بسته قید شود
فرمول و مواد تشکیل دهنده کالا ( در صورت لزوم ) روی بسته قید شود
آدرس و تلفن تولید کننده یا توزیع کننده در کشور خارجی روی آن قید گردد
دستور العمل مصرف را دارا باشد
بسته بندی صادراتی باید متناسب با جایگاه بار دستگاه‌ها یا ماشین های بارگیری باشد تا استفاده از کانتینرها ، کامیون ها یا سایر اشکال حمل بار بهینه شود .
مثال :
اگر محصول مورد نظر در جعبه هایی بسته بندی شود که اندازه آنها مناسب پالت های به کار رفته نباشد ، آنگاه فضای موجود در ماشین بارگیری به هدر خواهد رفت.
( یعنی اگر هزینه حمل بار ۲۰ درصد ارزش کالا باشد و ۲۰ درصد از آن به هدر رود ، آنگاه ارزش بار به ۴ درصد خواهد رسید ).
عمده كالا های قابل بسته بندی را در چهار راستا می توان تقسيم بندي كرد:
۱- محصول صنايع غذايی
۲- محصول صنايع دارويی ، بهداشتی و آرايشی
۳- محصول صنايع شيميايی
۴- محصول فنی
در زير به هر يک از اين محصولات به طور جداگانه اشاره می كنيم :
الف ـ محصولات صنايع غذايی
شيرينی ها ( بسته بندی صاراتی خرما )
نوشيدنی ها
نان ، نان شيرينی و اسنک ها
گوشت و محصولات گوشتی
لبنيات و روغن ها
بسته بندی صادراتی میوه و شیرینی
ادويه و سس ها
غذاهای آماده ( سوپ ها و منو ها )
محصولات مختلف غذايی ( بسته بندی آجیل و خشکبار )
ب ـ محصولات صنايع دارويی ، بهداشتی و آرايشی
محصولات دارويی
محصولات بهداشتی و آرايشی
ج ـ محصولات صنايع شيميايی
محصولات شيميايی بدون شوتيزرها
محصولات شوينده و تميز كننده
دـ محصولات فنی
كاغذ و محصولات كاغذی
اثاثيه و محصولات چوبی
محصولات فلزی
محصولات پرسلين ، سراميک ، شيشه و ساير محصولات كافی
محصولات صنايع نساجی ؛ محصولات صنايع برق و الكترونيک
محاسبه اندازه بسته بندی کالای صادراتی و نوع آن
بسته بندی و مواد بسته بندی که مخصوص صادرات هستند باید استفاده از ماشین های باربری را به حداکثر برسانند . برای این منظور ، این ماشین ها باید طوری طراحی شوند که بیش ترین تعداد بسته ها در هر جعبه قرار گیرند و اندازه گیری های جعبه ها نیز باید مضرب هایی از پالت های به کار رفته باشند .
- علائم راهنمای بسته بندی صادراتی
بسته بندی و مواد بسته بندی کالا صادراتی باید به وضوح نشان دهند که چگونه باید با یک محصول رفتار کرد .
علائمی هم چون ” با احتیاط دست بزنید ” ، ” حداکثر ارتفاع پشته سازی ” و ” از این طرف بلند کنید ” از جمله علائمی هستند که باید بیرون تمام بسته ها چسبانده شوند .
سایر علائمی که ممکن است موردنیاز باشند شامل هشدارهایی راجع به تماس محصول با نور خورشید ، رطوبت و دما های بالا هستند .
پیروی از استاندارهای داخلی و بین‌المللی
بسته بندی کالا صادراتی باید شامل تمام علائم و برچسب های استاندارد کشور مقصد باشند . الزامات داخلی معمولاً شامل این موارد هستند :
نوشتن وزن و حجم طبق سیستم اندازه گیری رایج ( مثلاً سیستم اندازه گیری بریتانیایی یا سیستم اندازه گیری متریک )
اطلاعات تغذیه ای در مورد واردات غذایی
اطلاعات ایمنی در مورد هر چیزی که سلامت افراد را به خطر می اندازد
نام برند محصول و تمام ویژگی های محصول
منعکس کردن ارزش های فرهنگی
بسته بندی کالای صادراتی همانند بازاریابی باید پیشینه ی فرهنگی مشتری شما را نیز منعکس کند و باید به زبان مادری ، رنگ‌ها ، شکل ها ، اندازه ها و سایر ویژگی هایی که ممکن است از یک فرهنگ به فرهنگ دیگر تغییر کنند ، توجه داشته باشد .
مثال :
در چین ، بسته بندی که شامل رنگ آمیزی قرمز و زرد باشد پرطرفدارتر است زیرا این رنگ‌ها نشان وفاداری در فرهنگ چینی هستند و این در حالیست که رنگ سبز زیاد مقبول مردم کشور های بلژیک ، فرانسه و ژاپن نیست . با این حال ، در ترکیه و اتریش سبز رنگی است که مورد قبول همگان واقع شده است.
مواد مصرف‌شده در بسته بندی کالای صادراتی
بسته بندی کالای صادراتی نقش کلیدی در ایمنی محصول شما دارند . گزینه های زیادی برای بسته بندی محصولات وجود دارند .
بسته بندی های نوآورانه ای برای برخی از محصولات وجود دارند که طوری مهندسی شده اند که از محصولات صادراتی در مقابل فشارهای ناشی از پشته سازی ، لرزش ها ، جذر و مد در دریاها ، فشار یا رطوبت هوا و همچنین از خم شدن ، پارگی یا فشردگی محافظت می کنند .
- فاکتورهایی که بر انتخاب روشهای بسته بندی تاثیر می گذارند ، موارد زیر هستند :
محافظت ، ایمنی
روش حمل و نقل
هزینه و قوانین
روشهای مختلف بسته بندی صادراتی
- الف) بسته بندی آزاد
بسته بندی کالا صادراتی به شکل آزاد یک انتخاب رایج برای اقلام بزرگ مانند وسایل نقلیه ی سنگین است و به این معنا است که این کالا عمدا بسته بندی نشده است .
این موضوع ریسک آسیب دیدگی این کالا ها در حین حمل و نقل را افزایش می دهد ، لذا مواد محافظ اضافی به نام پوشال اطراف کالا ها قرار می گیرند تا از آسیب دیدگی ناشی از حرکت ، رطوبت یا سایر علل جلوگیری کنند .
- ب) استفاده از بشکه در بسته‌بندی
بشکه ها از فولاد ضد زنگ ، پلی اتیلن ، فولاد کربنی حاصل از ریخته گری یا فیبر ساخته می شوند و با اندازه های مختلف در بازار موجود هستند. بشکه ها معمولاً برای حمل مایعات ، پودرها یا کالا هایی به کار گرفته میشوند که باید در جای خشک نگهداری شوند.
- ج) باکس ها یا صندوق های حمل بار
باکس ها یا صندوق ها محبوب ترین گزینه های بسته بندی کالا صادراتی به حساب می آیند . استحکام یک باکس بر اساس وزنی که می تواند قبل از نصب درپوش و اضلاع اطرافش تحمل کند ، تعیین میشود .
باکس ها و صندوق ها معمولاً داخل پالت ها انباشته می شوند و جهت ثابت نگه داشته شدن به صورت فشرده بسته بندی می شوند . اگر به باکس ها یا صندوق های بادوام تری نیاز دارید باید آنها را کانتینر سازی ( نصب با استحکام داخل یک کانتینر ) کنید .
کانتینر سازی و بسته بندی فشرده نیز مانع از سرقت کالا ها یا دست کاری کالا ها می شوند .
- د) بسته بندي پالت:
در اين نوع بسته بندي حفاظت و ايمني محصولات تضمين شده و تهديد آسيب و ضربه به محصولات كاهش يافته مي يابد.
اين نوع بسته بندي بيشتر براي كالاهاي شكستني و حساس به كار ميرود.
انواع کانتینر
کالا هایی که داخل کانتینرها قرار می گیرند به بسته بندی احتیاج دارند ولی خود کانتینر ها نیز حفاظت زیادی از کالا ها به عمل می آورند و امنیت کالا را در مقابل به سرقت رفتن افزایش می دهند .
پالت Palet : یک سازه مسطح جهت حمل و نقل است که حین حمل محصولات توسط لیفتراک، جک پالت، لودر جلو، دیگر دستگاه‌های بالابر یا یک جرثقیل از محصولات در یک ساختار پایدار پشتیبانی می‌کند. یک پالت ساختار بنیاد یک واحد بار است که حمل و نقل و ذخیره‌سازی کارآمد را میسر می‌سازد. کالا یا محصولات قرار داده شده بر روی پالت اغلب با تسمه یا شرینک بسته‌بندی حمل میشود. اکثر پالتها به راحتی می‌توانند حمل بار تا ۱٬۰۰۰ کیلوگرم را تحمل کنند.
